Dysocjacja, wyparcie, zaprzeczanie.  Psychoterapeuta Gestalt - Piotr Rusin, Energia Vital, Bielsko-Biała
Streszczenie;
Dysocjacja i wyparcie - mechanizmy obronne pojawiające się w trudnych sytuacjach, które mogły ujawnić się w czasie pandemii koronawirusa.
Hasła, których dotyczy artykuł:
Dysocjacja (zaburzenie konwersyjne)

Dysocjacja czyli rozdzielenie (termin ten bardziej powszechnie jest znany ze zjawiska chemicznego rozdziału cząsteczek na jony pod działaniem rozpuszczalnika).
W znaczeniu psychologicznym zaburzenie konwersyjne jest rozdzieleniem świadomości od odczuwania bodźców pochodzących ze świata rzeczywistego.
Dysocjacyjne zaburzenia pojawiają się na skutek doznania ciężkich przeżyć w przeszłości lub doświadczanych obecnie, takich jak trauma na skutek wojny, epidemii, katastrofy komunikacyjnej lub katastrofy naturalnej.
Istnieją osoby, które mają szczególne predyspozycje do powstawania zaburzenia dysocjacji, są nimi między innymi cierpiący na depresję, zespół stresu pourazowego lub zaburzenia borderline.

Wyparcie, zaprzeczanie (represja)

Podświadome zaprzeczanie faktom, jakie przynosi rzeczywistość lub uczuciom, jakich doznajemy. Zjawisko wyparcia pojawia się u każdego w życiu codziennym i jest naturalną funkcją obronną naszego organizmu, która pozwala na stopniowe oswajanie bardzo nieprzyjemnych doznań.

Jeśli otaczająca nas rzeczywistość powoduje lęk, wyzwala to w organiźmie proces wyparcia tych doznań umysłowych, które prowadziły do odczuwania lęku. 

Dysocjacja, wyparcie, zaprzeczanie

 Publikacja: 20/04/2020

Wybuch pandemii i jej liczne bardzo przykre (często śmiertelne) skutki na całym świecie, ograniczenia naszej wolności osobistej, możliwość utraty pracy, statusu społecznego, wreszcie lęk o zdrowie i życie najbliższych i własne, wywoływały wiele zmian w nas samych i w naszym postrzeganiu świata.

Było to doświadczenie traumatyczne.  Spowodowało ono utratę równowagi psychicznej u wielu osób, a naruszenie porządku świata zewnętrznego mogło prowadzić do dezintegracji wewnętrznej. Świat po wybuchu pandemii nie był już taki sam, a powstałe zmiany mogły powodować poczucie lęku, niepewności, wywoływać stres.


Dysocjacja - to jeden z mechanizmów obronnych, który może się pojawić u niektórych osób. Jest to mechanizm obronny pozwalający odciąć się emocjonalnie od zagrażającej sytuacji oraz odczuwania zmian, które nowa sytuacja ze sobą niesie.

Innym, pojawiającym się w takiej sytuacji mechanizmem obronnym jest wyparcie. Wyparcie następuje, w sytuacji gdy okoliczności zewnętrzne budzą długotrwałe lub bardzo mocne negatywne uczucia, burzą obraz świata. Nasz mechanizm obronny organizmu próbuje zepchnąć negatywne odczucia do nieświadomości.

Oba wspomniane mechanizmy pełnią funkcję ochronną w trudnych sytuacjach, jednak utrzymując się długotrwale, zniekształcają percepcję i ograniczają kontakt ze światem.

Jak więc odzyskać siebie? 

W psychoterapii Gestalt posługujemy się pojęciem 'Paradoksalnej teorii zmiany'. Mówi ona, że zmiana, jako uwolnienie się od niekorzystnego odczuwania, w tym przypadku od poczucia np. frustracji, złości, może nastąpić dopiero wtedy, gdy te uczucia w sobie uznamy.

Taka konfrontacja z tym, jak się czujemy, dopuszczenie do siebie emocji buduje integralność wewnętrzną i daje silne oparcie w stawianiu czoła rzeczywistości.


Dopiero gdy odważnie przyjrzymy się swoim lękom i przyznamy, że istnieją, będziemy mogli w nowych warunkach odbudowywać swoje poczucie bezpieczeństwa i stabilności, a następnie pozwoli to nam wzmacniać swoją odporność psychiczną.